Blog

Odciski nie od dziś są utrapieniem wielu z nas. Z pewnością każdy, kto boryka się z tym problemem chce jak najszybciej się go pozbyć. Jak to się dzieje, że powstają? I co robić aby uniknąć ich pojawiania się? Zapraszam do lektury.

Co to jest odcisk?

Odcisk to skupisko komórek, które wyniku permanentnego ucisku, gromadzą się w jednym bądź kilku obszarach podeszwy lub palcach stopy, powodując doskwierający ból. Bardzo często zdarza się, że zmiany te są bagatelizowane w pierwszym etapie powstawania, tzn. gdy jeszcze nie powodują bólu, choć już wtedy można zaobserwować niewielkie zrogowacenia. Najcześciej próby usunięcia takich zmian podejmowane są podczas pedicure kosmetycznego lub po prostu wycinane w warunkach domowych podczas tzw. „operacji łazienkowych” po kąpieli, albo stosując maści, płyny czy plastry na odciski.  Częste wykonywanie takich zabiegów powoduje, że zmiany te zaczynają się powiększać, co jest efektem fizjologicznej odpowiedzi naszego organizmu na mechaniczne i chemiczne drażnienie. Nie ma się co dziwić, w końcu każdy organizm, który jest drażniony zaczyna w pewnym momencie się bronić, w tym przypadku dobudowując więcej tkanki, aby amortyzować ucisk czy tarcie.

Jakie są przyczyny powstawania odcisków?

Na zdrowej, fizjologicznie i anatomicznie prawidłowo ukształtowanej stopie odciski nie mają prawa się pojawić. Prawda jest taka, że 98% ludzi na świecie rodzi się ze zdrowymi stopami natomiast juz w wieku ok. 35 lat liczba ta zmniejsza się do 40%. Dlaczego tak się dzieje? Otóż dlatego, że bardzo często już w młodym wieku stopy są nieprawidłowo pielęgnowane, ale przede wszystkim przyczyną jest nieprawidłowe obuwie. Z czasem taka młoda stopa, nie mająca odpowiedniego podarcia, obciążana chodzeniem, bieganiem, skakaniem, czy innymi formami ruchu zaczyna się koślawić. Jeśli ta koślawość nie zostanie szybko zdiagnozowana i nie zostanie wdrożona odpowiednia profilaktyka, to niestety po zakończonym okresie wzrostu, taki kształt zostanie „zapamiętany” i niestety jeśli z upływem lat nie zostanie skorygowany wkładkami, zacznie wywoływać kolejne procesy deformacyjne. Dlatego wówczas wraz ze zmianą kształtu stopy zaczynają pojawiać się pierwsze zmiany na stopach, a im większa deformacja tym szybciej staja się one dokuczliwe.

Dlaczego więc powstają odciski? Głównym czynnikiem jest ucisk i tarcie spowodowane najczęściej nabytą bądź wrodzoną, czy odziedziczoną deformacją stopy lub palców (np. Hallux valgus lub palce młotowate), oraz zbyt ciasnym obuwiem. Niestety, jak już wcześniej wspomniałam, buty są przyczyną większości problemów dotykających stopy dlatego bardzo ważne jest, aby zwracać uwagę na to, z jakiego materiału są wykonane i oczywiście na ich wielkość, rozmiar, kształt, twardość, a nawet podeszwę, cholewkę oraz wkładkę. O butach więcej napiszę w następnym artykule już niedługo.

PAMIĘTAJ !!! Najmniej problemów ze stopami mają małe dzieci, u których tkanka podskórna jest na tyle gruba, że amortyzuje każdy ucisk i nie wywołuje reakcji obronnej. Na stópkach małych dzieci (mowa tu o zdrowych stopach nie zdeformowanych wrodzonymi wadami ani obciążonymi wadami genetycznymi) nigdy nie pojawiają się odciski. Jedyne zmiany na skórze dzieci to brodawki wirusowe (HPV), którymi najczęściej można zarazić się na basenach.

Jak wygląda proces tworzenia się odcisków?

Otóż, każdy najmniejszy nawet ucisk powoduje, że w organizmie zaczynają zachodzić procesy, których efektem jest obrona przed czynnikami drażniącymi. W tym przypadku permanentne uciskanie bądź tarcie w jednym miejscu powoduje miejscowe podwyższenie temperatury, a co za tym idzie rozszerzenie naczyń krwionośnych, co z kolei  powoduje wzmożoną produkcję komórek naskórka. Im dłużej trwa drażnienie tym grubsza i głębsza staje się warstwa hyperkeratyczna. W początkowej warstwie nie zwraca się na taką zmianę uwagi, lecz w momencie, gdy zaczynają pojawiać się dolegliwości bólowe, zaczyna się myślenie: „Co tu zrobić, żeby pozbyć tej zmiany i bólu?”.

Czy odciski mają korzenie?

Oczywiście istnieją odciski z tzw. korzeniami, ale nie jest to jedyny rodzaj odcisków. Są też takie, które ich nie posiadają. W praktyce można wyróżnić 9 rodzajów odcisków i większość z nich nie ma korzeni, a potrafią boleć dużo bardziej niż te pierwsze.

Jak pozbyć się odcisków?

Najlepszą i najbezpieczniejszą metodą na pozbycie się odcisków jest wizyta w gabinecie podologicznym, gdzie pracuje wykształcony i doświadczony specjalista. Tylko podolog potrafi prawidłowo postawić diagnozę z jakim odciskiem ma do czynienia i ustalić odpowiednią terapię, aby się go pozbyć. Nie polecam usuwania odcisków domowymi sposobami, czyli rozmaczania, wycinania, tarcia, ani stosowania produktów na odciski dostępnych w aptece. Każde sposoby pozbycia się tych zmian na własną rękę skutkują jeszcze większym ich rogowaceniem. Fakt, że złuszczane są zmiany poprzez rozpuszczenie tkanki kwasami zawartymi w preparatach na odciski nie oznacza, że znikną one na zawsze, ani że zostaną one całkowicie zlikwidowane. Często bywa tak, że preparaty na odciski stosowane są w momencie, jak już bardzo boli stopa i wg wielu osób jest to ostateczność. Niestety kwas to nie jest „inteligentny” roztwór, który działa tylko w miejscu gdzie jest hyperkeratoza. On po prostu rozmiękcza tkankę, na którą został nałożony, a stosowany wielokrotnie na to samo miejsce, niejednokrotnie powoduje rozległe rany. Oczywiście dla podologa nie jest problemem przeprowadzenie terapii włączając w nią zagojenie rany, ale trzeba się liczyć z dodatkowym bólem. A po co? Lepiej od razu skierować swoje kroki do specjalisty i ominąć bolesny etap leczenia.                      

Co robić aby nie tworzyły się odciski?

1. Noś wygodne obuwie, które nie krępuje stopy, jest elastyczne, przewiewne, najlepiej bez szwów wewnętrznych, z zaokrąglonymi czubkami, z odpowiednio wysoką cholewką, z naturalnych materiałów, na odpowiednim obcasie i odpowiednio amortyzującą podeszwą. (Utopia? 🙂 – otóż nie. Już są takie buty, które spełniają te warunki. www.podolog.org)Jeśli zauważysz jakiekolwiek zrogowacenie na stopie nie rozmaczaj i nie pocieraj skóry tarką a tym bardziej nie próbuj wycinać zmiany nożykami, żyletkami, cążkami czy nożyczkami.
2. Nie stosuj na zmiany żadnych płynów, żeli, plastrów na odciski.
3. Noś bawełniane skarpetki i zawsze sprawdzaj, czy w butach nie ma nierównych fragmentów materiału, które mogą uwierać.
4. Jeśli odciski tworzą się na palcach lub między nimi, noś specjalne separatory lub osłonki żelowe, które będą amortyzowały tarcie i ucisk.
5. Zawsze dokładnie osuszaj przestrzenie międzypalcowe i nie smaruj ich kremami do stóp zwłaszcza jeśli cierpisz na nadpotliwość.
6. Stosuj się zawsze do zaleceń podologa.